Dermatologia kliniczna
Trądzik
Jest jednym z najczęstszych problemów dermatologicznych zarówno nastolatków, jak i osób dorosłych. Zmiany stanowią istotny problem dla pacjentów, gdyż w większości dotyczą skóry twarzy, ale także mogą obejmować dekolt, ramiona i plecy. Mamy różne postacie trądziku, najbardziej łagodna to zaskórnikowa, lecz często pojawiają się grudki, krostki, nacieki zapalne, torbiele ropne. Zmiany często ustępują z pozostawieniem przebarwień i blizn.
- W każdym przypadku terapię dobieramy indywidualnie dla potrzeb danego pacjenta.
- W leczeniu stosujemy leki miejscowe i doustne, w tym antybiotyki i retinoidy doustne (kwas 13-cis witaminy A).
- W leczeniu trądziku i zapobieganiu jego powikłań (przebarwienia, blizny) stosujemy różnego rodzaju peelingi medyczne, takie jak: glikolowy, migdałowy, pirogronowy, z kwasem trójchlorooctowym TCA, Salipeel, Yellow peel.
Trądzik różowaty
Trądzik różowaty jest częstą dolegliwością osób w wieku dojrzałym, zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Zmiany umiejscowione są na twarzy. Czynnikami usposabiającymi są tzw. skóra naczynkowa (czerwienienie się skóry, obrzęk, popękane naczynka, uczucie pieczenia), zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego oraz zaburzenia hormonalne.
Skóra twarzy jest zaczerwieniona, pojawiają się zmiany zapalne grudkowe i krostkowe, czasem bolesne nacieki.
Choroba trwa zazwyczaj wiele lat.
Leczenie jest długie, obejmuje leki miejscowe i doustne, w tym antybiotyki i/lub retinoidy doustne (kwas 13-cis witaminy A), usuwanie czynników przyczynowych np. zaburzenia hormonalne, ze strony przewodu pokarmowego.
Poprawę kondycji skóry uzyskujemy odpowiednio dobranymi zabiegami z użyciem peelingów chemicznych takich jak migdałowy, glikolowy.
Łojotokowe zapalenie skóry
Są to często występujące na skórze twarzy (zwłaszcza w okolicy brwi, nosa), głowy, mostka zmiany rumieniowe (zaczerwienienia skóry) z widocznym złuszczaniem i przykrym świądem. Występują zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
Przyczynami pojawiania się zmian są między innymi: stres, zaburzenia hormonalne, zakażenie skóry drożdżakami Pityrosporum ovale.Choroba jest przewlekła. Nasilenie zmian obserwujemy głównie jesienią i zimą.
Leczenie jest długotrwałe. Stosujemy leki miejscowe o działaniu przeciwzapalnym, przeciwdrożdżakowym. W cięższych postaciach leki doustne.
Łuszczyca
Łuszczyca jest przewlekłą, nawracającą chorobą skóry. Przyczyna łuszczycy nadal pozostaje niejasna. Uważa się, że istotną rolę odgrywają czynniki genetyczne (występowanie rodzinne), zakażenia zarówno bakteryjne, jak i wirusowe, niektóre leki (nasercowe, przeciwbólowe), alkohol, papierosy czy silny stres.
Zmiany skórne w łuszczycy początkowo mają charakter małych, czerwonych plamek lub grudek, które wkrótce pokrywają się srebrzystymi łuskami.
Zmiany łuszczycowe lokalizują się w typowych dla tej choroby miejscach takich jak: skóra owłosiona głowy, okolice łokci, kolan i okolica krzyżowo-lędźwiowa. Mogą jednak obejmować też inne części ciała.
Łuszczyca skóry owłosionej głowy nie powoduje zmian włosów i nie prowadzi do wyłysienia. Osoby chore na łuszczycę mogą mieć także zmiany w obrębie paznokci rąk i/lub stóp. Na płytkach paznokciowych widoczne są punkcikowate zagłębienia tzw. „naparstkowanie” lub żółte plamy przypominające plamy oleju.
Ciężką postacią łuszczycy jest łuszczyca stawowa. Zmianom skórnym towarzyszą dolegliwości bólowe stawów. Nieleczona choroba może prowadzić do znacznych zniekształceń zajętych stawów, a tym samym być przyczyną inwalidztwa.
Niestety, do tej pory nie ma całkowicie skutecznego sposobu, umożliwiającego wyleczenie łuszczycy.
Obecnie dostępnych jest wiele preparatów do leczenia łuszczycy. Przede wszystkim, są to preparaty do leczenia zewnętrznego. Część z nich jest dostępna w aptekach bez recepty, lecz zasadniczo łuszczycę powinni leczyć lekarze dermatolodzy.
W leczeniu łuszczycy znalazły także zastosowanie kąpiele z dodatkiem siarki czy innych soli. Większość pacjentów z łuszczycą obserwuje poprawę w okresie letnim, w czasie ekspozycji na światło słoneczne. Dlatego też w leczeniu wykorzystuje się niektóre typy promieniowania ultrafioletowego do hamowania odczynu zapalnego zmian łuszczycowych.
Choroby bakteryjne
Liszajec zakaźny jest szczególnie częstym powierzchownym zakażenie skóry dzieci wywołane przez bakterie. Do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub poprzez przedmioty np. zabawki, szlafroki kąpielowe czy ręczniki. Początkowo pojawiają się małe, czerwone plamki z pęcherzykami, które bardzo łatwo pękają i przekształcając się w charakterystyczne strupy koloru miodu. Zmiany bardzo szybko się rozsiewają. Najbardziej typowymi miejscami lokalizacji zmian jest twarz, szczególnie wokół nosa i ust, a także dłonie.
Leczenie polega na stosowaniu aerozoli, kremów lub maści z antybiotykami lub środkami odkażającymi.
Czyrak jest innym częstym zakażeniem bakteryjnym skóry. Jest to głęboki zapalny guz z czopem ropnym w części środkowej, powstający na wskutek infekcji bakteryjnej mieszka włosowego. Umiejscowienie czyraków może być rozmaite. Szczególnie często występują na karku, twarzy czy pośladkach. W leczeniu stosuje się antybiotyki miejscowe lub ogólne.
Choroby wirusowe
Opryszczka – Jest chorobą wirusową skóry i błon śluzowych, spowodowaną przez wirus herpes simplex (HSV) Zmiany najczęściej występują na twarzy lub w obrębie narządów płciowych i pośladków, ale możliwa jest też inna lokalizacja. Wysiew zmian może być prowokowany chorobami gorączkowymi, zakaźnymi, przegrzaniem lub oziębieniem ciała, stresem. U niektórych osób istnieje duża skłonność do nawrotów, zazwyczaj w tych samych miejscach.
Choroba zaczyna się uczuciem świądu, pieczenia, pojawienia się rumienia, a następnie drobnych pęcherzyków. W leczeniu stosujemy leki przeciwwirusowe miejscowe i ogólne.
Brodawki – Bardzo częsta choroba wirusowa u dzieci. Są to grudki o nierównej, pogrubiałej powierzchni o śred. kilku milimetrów, mogą być pojedyncze lub mnogie, głównie występują na palcach rąk i stóp, wałach przypaznokciowych. Na stopach często są mylone z odciskami. Przyczyną brodawek są wirusy brodawczaka ludzkiego HPV. Są zakaźne i dlatego wymagają leczenia. Zmiany bywają bardzo uporczywe, często obserwuje się nawroty zmian lub wysiewy nowych brodawek. W leczeniu stosujemy kriochirurgię (zamrażanie), elektrokoagulację, łyżeczkowanie, preparaty złuszczające, zawierające 5-fluorouracyl oraz nowoczesne leki immunomodulujące. Leczenie często jest długotrwałe.
Mięczaki zakaźne – Bardzo częsta choroba wirusowa u dzieci. Są to twarde, przezroczyste guzki, barwy masy perłowej, z zagłębieniem w części środkowej. Wykwity na ogół są liczne, umiejscowienie zmian bardzo różne, często okolica narządów płciowych. Zakaźność jest bardzo duża. W leczeniu stosujemy krioterapię (zamrażanie), łyżeczkowanie lub nowoczesne leki immunomodulujące.
Grzybice – Są to zakażenia dotycząe skóry, paznokci, włosów oraz błon śluzowych jamy ustnej i narządów płciowych. Najbardziej rozpowszechniona jest grzybica stóp. Najczęstszym źródłem zakażeń są baseny, sauny, hale sportowe lub chore zwierzęta. Choroba wymaga leczenia ze względu na zakaźność. W leczeniu w zależności od stopnia zajęcia zmian skórnych/śluzówkowych stosujemyleki doustne lub zewntrzne. Przed rozpoczęciem leczenia może być konieczne wykonanie badania mykologicznego w celu określenia rodzaju grzyba.
Alergie skórne
Pokrzywka charakteryzuje się występowaniem bąbli pokrzywkowych takich jakie się pojawiają po kontakcie z pokrzywą. Wielkość bąbli może być różna i waha się od kilku milimetrów do rozległych powierzchni obrzękowych. Bąble pokrzywkowe są bladoróżowe, szybko powstają i mają krótki okres utrzymywania się. Bardzo charakterystyczną cechą pokrzywki jest silny świąd. Wyróżniamy kilka odmian pokrzywki ze względu na czynniki sprawcze i przebieg. Najczęsciej pokrzywkę wywołują różne pokarmy lub leki. W leczeniu stosujemy leki przeciwalergiczne, zalecamy postępowanie profilaktyczne.Wyprysk (egzema) należy do najczęstszych chorób alergicznych skóry. Wyróżniamy kilka odmian wyprysku. Mają one podobny obraz kliniczny, a różnią się przebiegiem i umiejscowieniem. Alergia odgrywa największą rolę w wyprysku kontaktowym. Dotyczy przede wszystkim skóry rąk: przestrzeni międzypalcowych, grzbietowych rąk oraz powierzchni zgięciowych nadgarstków. Kontakt z alergenami zachodzi w trzech sytuacjach: używanie kosmetyków, w pracy zawodowej oraz w środowisku domowym. W diagnostyce choroby wykonuje się próby płatkowe z alergenami (testy kontaktowe). Postępowanie lecznicze w wyprysku polega na unikaniu alergenów i substancji drażniących. Leczenie zewnętrzne w wielu wypadkach jest wystarczające lecz przy rozległych zmianach, sączących, wtórnie zakażonych wymagane jest postępowanie przeciwbakteryjne ogólne i miejscowe.
Atopowe zapalenie skóry
Atopowe zapalenie skóry jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób skóry. Występuje u 1-3% dorosłych, u dzieci nawet do 20% populacji. W większości przypadków choroba rozpoczyna się w dzieciństwie, z czego w około 60% przypadków już w pierwszym roku życia. Cechą charakterystyczną tej choroby jest silny świąd, typowe umiejscowienie zmian (zgięcia łokciowe, podkolanowe, twarz, szyja), obraz kliniczny zmian skórnych (zmiany rumieniowe, grudki, pęknięcia skóry), możliwość współistnienia innych chorób atopowych(astma, katar, zapalenie spojówek) u chorego lub jego rodziny. Choroba może być uwarunkowana genetycznie, ale na jej przebieg ma wpływ wiele czynników środowiskowych. Czynnikami prowokującymi rozwój choroby mogą być warunki kilmatyczne, czynniki psychogenne, drażniące, drobnoustroje oraz alergeny powietrznopochodne i pokarmowe.Leczenie chorych zależy od okresu choroby, nasilenia zmian oraz indywidualnej odpowiedzi na leki. Stosujemy leki przeciwalergiczne doustnie, maści i kremy steroidowe lub inhibitorami kalcyneuryny (Elidel, Protopic), dietę. Bardzo ważnym postępowaniem jest stała pielęgnacja suchej, swędzącej skóry odpowiednimi preparatami nawilżającymi i natłuszczającymi (emolienty).